ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΩΝ ΑΙΩΝΩΝ
(κριτική του κ. Μιχάλη Μπέση, από την παρουσίαση του βιβλίου στο Πνευματικό Κέντρο Δροσιάς στις 26 Μαϊου 2013)

Από την αυγή της περιόδου  που αναφέρεται το βιβλίο μέχρι την αμφιλύκη της, ο μύθος είναι γεμάτος από τα πάθη των πρωταγωνιστών - δευτεραγωνιστών, τις περιπέτειες των ηρώων τις πραγματικές και αριστοτελικές, μέχρι και την αναγνώριση των προσώπων που αποχωρίστηκαν χωρίς να το γνωρίζουν και που η μοίρα ζήτησε να συναντηθούν κατά την έξοδο και το τέλος. Η αναγνώριση αυτή γίνεται ο κεντρικός άξονας του μύθου που δημιουργεί τραγική συγκίνηση.

Ο μύθος, γραμμένος στη μορφή πολυθεματικής σονάτας, όπως τον επεξεργάζεται η συγγραφέας, γίνεται εκτός των άλλων και ύμνος στο θεσμό της οικογένειας με ισχυρούς συνδετικούς δεσμούς.

Το ανα χείρας βιβλίο είναι ένα εξαιρετικό λογοτεχνικό δημιούργημα όχι μόνο διότι μας φέρνει ενώπιον μιας δραματικής εξέλιξης, αλλά και επειδή ο αναγνώστης μαθαίνει πράγματα ή φρεσκάρει τις γνώσεις του με τις αλλεπάλληλες ιστορικές αναφορές που με δεξιοτεχνία παρατίθενται ως συνδετική αρμονική παρένθεση.

Έστιν ούν, λοιπόν, μέχρι το τέλος ο αριστοτελικός ορισμός προϋποθέτει αναγκαίο μέγεθος, πράγμα που έχει το βιβλίο, λόγο που γλυκαίνει και ευχαριστεί, που επίσηε έχει το βιβλίο, και που η δράση των προσώπων φέρνει την κάθαρση "δι' ελέου και φόβου" , από τα παθήματα τρόμου τα ελεεινά. Στην ανάπτυξη των θεμάτων του βιβλίου υπάρχουν πάθη πολλά και άλλα στοιχεία, όμως, η λογοτεχνική του αξία στο σύνολό του έχει σαν αποτέλεσμα την ανακούφιση του αναγνώστη.

Αναφορές στην ιστορία της Θεσσαλονίκης, αλλά και όπου αλλού χρειάστηκε, γίνονται συχνά και εδώ συμβάλλει το βιβλίο στη συμπλήρωση της μόρφωσής μας. Ο Μακεδονικός Αγώνας, η Μικρασιατική καταστροφή, η μεγάλη φωτιά της Θεσσαλονίκης και η παλιότερη του Λονδίνου, ο πρώτος πόλεμος, η οργάνωση της πόλης με υποδομές, οι απεργιακές κινητοποιήσεις, ο δεύτερος πόλεμος.

Παρακολουθούμε τις ωραίες περιγραφές του βιβλίου με την αγωνία,ανάμικτη με την οργή, στα πρόσωπα των κατατρεγμένων προσφύγων. Εκτεταμένες ουρές ταλαιπωρημένων κουρελήδων στοιβάζονται στην παραλία της Θεσσαλονίκης , στις πλατείες και παντού, σέρνοντας με κόπο τα βήματά τους.

Η συγγραφέας έκανε τέχνη-λογοτεχνία αφού προσεγγίζει την ανάπτυξη των θεμάτων με ρυθμό και αρμονία, ικανοποιώντας με την λογοτεχνική αξία, τη δομή και το περιεχόμενο του έργου της ακόμη και τον πλέον απαιτητικό αναγνώστη.

Η εναλλαγή των καλών στιγμών στο βιβλίο με τις πικρές και η ταχύτητα μια ανάσα από τη γέννηση, ανάπτυξη, μέχρι την ωρίμανση των ηρώων, μας παραπέμπει σε ένα ποίημα του Γ.Σεφέρη, όπου λέει...

"Ανάμεσα σε δυο πικρές στιγμές, δεν έχεις καιρό μήτε να ανασάνεις

ανάμεσα στο πρόσωπό σου και στο πρόσωπό σου

μια τρυφερή μορφή παιδιού γράφεται και σβήνει".