ΣΑΝ ΣΤΑΧΥΑ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ
(σχόλιο του Νίκου Κιρτσάκη από την παρουσίαση του βιβλίου στην Καλαμάτα, στις 19 Μαρτίου 2012)

Καλησπέρα σας!

Μιλώντας εκ μέρους της Ένωσης Θεσσαλών Καλαμάτας, έχω την χαρά και την τιμή να καλωσορίσω στην πόλη μας την Θεσσαλή συγγραφέα ΔΗΜΗΤΡΑ ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥ, που είναι συγχρόνως παλιά φίλη και συμμαθήτριά μου.

Η Δήμητρα ήταν πάντα ένα βήμα μπροστά σε πολλά πράγματα. Το αποδεικνύει ξανά, τώρα, που αντί να καθίσει και να ξεκουραστεί, έχοντας βγει στη σύνταξη, άνοιξε ένα καινούργιο κεφάλαιο στη ζωή της, απόλυτα δημιουργικό. Άρχισε να γράφει. Και δεν γράφει απλές, καθημερινές ιστορίες, αλλά ξεσηκώνει, αναποδογυρίζει, ψάχνει και βρίσκει ιστορικές μας σελίδες. Μας τις παρουσιάζει έντεχνα, χωρίς να μας κουράζει, γιατί μας τις διηγείται μέσα από τις ζωές των ηρώων της.

Το «ΣΑΝ ΣΤΑΧΥΑ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ», είναι ένα βιβλίο μοναδικό, ξεχωριστό, γρήγορο και δυνατό, πικρό και γλυκό, συγκινητικό και αληθινό, πέρα από κάθε φαντασία. Είναι το πρώτο της βιβλίο και αναφέρεται στην γενέθλια γη, στη Θεσσαλία μας, σαν φόρος τιμής.

Το βιβλίο της Δήμητρας έρχεται και μας κατακλύζει σαν απαλός, ευχάριστος αλλά επίμονος αέρας. Μας καθηλώνει στις πολυθρόνες μας, σβήνει τη δίψα μας για την ομορφιά και συγχρόνως τη θεριεύει για περισσότερη.

Ο πολύπαθος θεσσαλικός κάμπος γίνεται κεντρικό σημείο αναφοράς για το εντυπωσιακό αυτό βιβλίο. Είναι εντυπωσιακό, όχι μόνο για την άρτια γλώσσα και τους υπέροχους χαρακτήρες που έχει δημιουργήσει, αλλά και για την ακρίβεια της απόδοσης της ατμόσφαιρας της εποχής που περιγράφει. Γράφει  σαν να έχει ζήσει όλα τα γεγονότα και μας προσκαλεί να περπατήσουμε στους δρόμους, μαζί με τους ήρωες.

Μας μιλά για μια σκληρή εποχή που η δικαιοσύνη σπανίζει, αλλά αφήνει πάντα χώρο στην ελπίδα και στην λυτρωτική κάθαρση. Η οικεία σε όλους μας ελληνική περιφέρεια με τις χαρακτηριστικές κλειστές κοινωνίες και τις ταξικές ανισότητες, γίνεται το καβαλέτο μιας περιπέτειας με έντονα συναισθηματικά στοιχεία και πλοκή αξεπέραστη. Όπως αποδεικνύεται, η ιστορία απλών ανθρώπων που δέχονται να θυσιαστούν για ιδέες μεγαλύτερες από τους εαυτούς τους, έχει τη δύναμη να διδάσκει μαθήματα, αψηφώντας το πέρασμα των αιώνων.

Υπάρχει μια θαυμάσια περιγραφή της Λάρισας. Δρόμοι, πλατείες, τοποθεσίες, σπίτια ζωντανεύουν και μας καλούν να περπατήσουμε, να δούμε και να καθίσουμε, να πάρουμε κι εμείς μέρος στα τεκταινόμενα. Όσο διαβάζουμε, τόσο αφομοιώνουμε τη μεταμόρφωση της πόλης, των ανθρώπων της, των συνηθειών τους. Το παρελθόν μεταφέρεται στη φαντασία μας στο παρόν, πάσχουμε, γελάμε και κλαίμε μαζί με τους ήρωες. Στεκόμαστε δίπλα σε δυνατές αγάπες και φιλίες, ενώ μας σοκάρουν η σκληρότητα και η συμπεριφορά άλλων ηρώων.

Μεταφερόμαστε με μαγική άμαξα από το Γενί Σεχίρ των Τούρκων- την εγκαταλειμμένη, καταπιεσμένη, βρώμικη πόλη- στην Λάρισα του 1990, την σύγχρονη, νέα, αγνώριστη πρωτεύουσα της Θεσσαλίας.

Η Δήμητρα Παπαναστασοπούλου δεν αρκείται σ’ αυτό. Σαν γνήσια Ελληνίδα, μας ταξιδεύει κι αλλού με τις υπέροχες περιγραφές της. Μας πάει στον Βόλο της δεκαετίας του 30, στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη για να μας απογειώσει πέρα από τον Ατλαντικό, στην Νέα Υόρκη και ακόμη πιο πέρα, στον Καναδά. Μας τραβάει κι εμείς ακολουθούμε τους δικούς της καταιγιστικούς ρυθμούς, κρατώντας την ανάσα μας.

Καταλαβαίνω ότι ένα βιβλίο είναι πολύ καλό, όταν κοντεύω να το τελειώσω και στενοχωριέμαι ακριβώς γι αυτό, επειδή τελειώνει. Αυτό μου συνέβη με το «ΣΑΝ ΣΤΑΧΥΑ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ». Αν και ξενύχτησα, μιας και δεν μπορούσα να το αφήσω από τα χέρια μου, δεν ήθελα να τελειώσει.

Δεν το απόλαυσα μόνο, αλλά κράτησα ένα σωρό πράγματα για μένα. Είμαι σίγουρος, ότι όταν το διαβάσετε κι εσείς, και φθάνοντας στο τέλος, κλείσετε το βιβλίο, ένας νοσταλγικός απόηχος θα μείνει στο μυαλό σας, ένα κάλεσμα αλλοτινών καιρών, μαζί με την πίστη ότι η ζωή είναι ένας αγώνας που πρέπει να δώσουμε όλοι και να τον κερδίσουμε.