ΜΑΡΤΙΝ ΛΟΥΘΕΡ ΚΙΝΓΚ ΤΖΙΟΥΝΙΟΡ(1929-1968)

Ο επαναστάτης ιερωμένος

Της Δήμητρας Παπαναστασοπούλου

Ο Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ ο Νεώτερος γεννήθηκε στην Ατλάντα της Τζώρτζια από πατέρα ιερέα που έφερε ακριβώς το ίδιο όνομα. Το πραγματικό τους όνομα ήταν Μάϊκλ, αλλά ο πατέρας του το άλλαξε σε Μάρτιν Λούθερ προς τιμήν του Μαρτίνου Λούθηρου, του Γερμανού Προτεστάντη θεολόγου.

Αν και έμεναν σε μια συνοικία εύπορων μαύρων, ο Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ ο Νεώτερος έζησε από πολύ μικρό παιδί την αγριότητα και την ταπείνωση του ρατσισμού που μάστιζε τον αμερικανικό νότο, αλλά έμαθε να πειθαρχεί στο αυστηρο θρησκευτικό οικογενειακό του περιβάλον.

Η ρητορική του δεινότητα θα αναδυθεί στο γυμνάσιο όταν γίνει μέλος στην σχολική ομάδα Debate. Το πρώτο του βραβείο το πήρε σε ηλικία 15 ετών, όταν ήρθε πρώτος σε διαγωνισμό ρητορικής (προκηρυγμένο από τον φιλανθρωπικό σύλλογο των μαύρων Black Elks) με θέμα «ο Νέγρος και το Σύνταγμα».

Το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς θα δουλέψει σε καπνοπαραγωγική μονάδα στο Κονέκτικατ και θα διαπιστώσει μια εντελώς διαφορετική-προς το καλύτερο- συμπεριφορά των λευκών απέναντί του. Είναι το έναυσμα για την πορεία-σκοπό της ζωής του.

Τέσσερα χρόνια αργότερα αποφοιτά από το Κολλέγιο Μούρχαουζ, το οποίο δεχόταν μόνον μαύρους σπουδαστές, αποφασισμένος να ακολουθήσει την ιερωσύνη και να συνεχίσει τις σπουδές του. Παρακολουθεί ένα σεμινάριο στο Τσέστερ της Πενσυλβάνια και έρχεται για πρώτη φορά σε επαφή με Προτεστάντες θεολόγους και με την φιλοσοφία της μη-βίας του Μαχάτμα Γκάντι.

Το 1955 αποφοιτά από το Πανεπιστήμιο της Βοστώνης με τον τίτλο του Δόκτορα της Θεολογίας. Είναι κιόλας παντρεμένος με την Κορέτα Σκοτ και περιμένει το πρώτο του παιδί, αποφασισμένος να κάνει τα πάντα ώστε η φυλή του να βρει τη θέση που της αξίζει, ξεκινώντας από τη θέση του πάστορα στην εκκλησία των Βαπτιστών, στο κέντρο του ρατσισμού- στο Μοντγκόμερυ της Αλαμπάμα. Είναι μόλις 24 ετών. Πέντε χρόνια αργότερα, αναλαμβάνει την εκκλησία στην οποία λειτουργούσε ο πατέρας του και μένει εκεί μέχρι το απότομο κόψιμο του νήματος της ζωής του, συγκλονίζοντας το εκκλησίασμα με τους εμπνευσμένους λόγους του.

Ο αγώνας είναι μακρύς:

Το 1955 ηγείται της νικηφόρας εκστρατείας του μποϋκοτάζ των δημοσίων λεωφορείων της πόλης Μοντγκόμερυ.

Το 1957 ιδρύει την Διάσκεψη της Χριστιανικής Ηγεσίας του Νότου, κατέχοντας τη θέση του Προέδρου.

Το 1961 εμψυχώνει την εκστρατεία Επιβάτες για την Ελευθερία, την κινητοποίηση που έδωσε οριστικό τέλος στους φυλερικούς διαχωρισμούς στα μέσα μαζικής μεταφοράς.

Το 1962 ηγείται στον αγώνα εναντίον του φυλετικού διαχωρισμού στο Ώλμπανυ της Τζώρτζια (γνωστό ως Κίνημα του Ώλμπανυ).

Το 1963 μετέχει στη διοργάνωση ειρηνικών πορειών διαμαρτυρίας στο Μπέρμινχαμ της Αλαμπάμα και ηγείται στην «Πορεία στην Ουάσιγκτον», όπου εκφωνεί την ομιλία που έμεινε ιστρορική, αρχίζοντας με τη φράση: I have a dream…(έχω ένα όνειρο...). Το όνειρο αυτό είναι εικόνες ισότητας στην καθημερινότητα μαύρων και λευκών σε ολόκληρη την Αμερική.

Το 1964 τιμάται με το βραβείο Νόμπελ για τους ειρηνικούς αγώνες του υπέρ των πολιτικών δικαιωμάτων των μαύρων Αμερικανών πολιτών.

Το 1965 ηγείται στην «Πορεία από τη Σέλμα στο Μοντγκόμερυ», μια διαμαρτυρία για την απαγόρευση του δικαιώματος ψήφου στους μαύρους.

Κριτικάρει σφοδρώτατα τον πόλεμο στο Βιετνάμ και το 1967 εκφωνεί τον, επίσης ιστορικό λόγο του «Πέρα από το Βιετνάμ».

Καμία πορεία δεν έγινε απρόσκοπτα και χωρίς επεισόδια, χωρίς να στάξει αίμα.

Γίνονται πολλές απόπειρες δολοφονίας του, τις οποίες αντιμετωπίζει στωικά, λέγοντας δημόσια ότι η δολοφονία του δεν θα σταματήσει τη μάχη για τα ίσα δικαιώματα. Μετά την δολοφονία του Προέδρου Τζων Φιτζέραλντ Κέννεντυ, είπε στην σύζυγό του Κορέτα: «Αυτό θα συμβεί και σε μένα. Δεν θα σταματήσω να σου λέω ότι αυτή η κοινωνία είναι άρρωστη».

Τίποτε δεν ήταν εύκολο. Πολλοί μαύροι τον αμφισβήτησαν, κατηγορώντας τον για ρεφορμισμό και εξάρτηση από το κατεστημένο. Η συσσωρυμένη οργή τους έκανε να στραφούν σε πιο ριζοσπαστικά κινήματα όπως των Μαύρων Πανθήρων και του Μάλκολμ Χ.

Η παθητική αντίδραση, στην οποία μένει πιστός ο Κίνγκ, οι συνομιλίες του με τον Ρόμπερτ Κέννεντυ και τον Λύντον Τζόνσον θα κάνουν τους ομοφύλους του καχύποτους και θα τον κατηγορήσουν για ρατσισμό, προδοσία και δουλοπρέπεια.

Το 1968, επίμονος και ακαταπόνητος, σχεδιάζει μια πορεία προς την Ουάσιγκτον που την ονομάζει «Πορεία των φτωχών», θέλοντας να δείξει το μέγεθος της φτώχειας που μάστιζε τους μαύρους. Ταξιδεύει σ’ ολόκληρη την Αμερική, με σκοπό να συγκεντρώσει έναν διαφυλετικό «στρατό» και να βαδίσουν ειρηνικά προς την Ουάσιγκτον και να δεσμεύσει το Κογκρέσο να ψηφίσει νόμο περί προνοίας των φτωχών Αμερικανών- όχι μόνο των μαύρων.

Στα τέλη Μαρτίου 1968 λαμβάνει ένα τηλεφώνημα από τους εργάτες καθαριότητας του Μέμφις στο Τενεσσί, που ζητούν την υποστήριξή του στην απεργία τους. Απεργούν ζητώντας ίσους μισθούς με τους λευκούς εργάτες.

Ο Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ δέχεται και καταλύει με τους συνοδούς του στο μοτέλ Λωραίνη, εκεί που διαμένει όποτε πηγαίνει στο Μέμφις, την 29^η Μαρτίου.

Το ημερολόγιο έδειχνε 4 Απριλίου 1968. Στις 6 το απόγευμα, ο Κίνγκ βγαίνει από το δωμάτιό του στο μπαλκόνι και δέχεται δολοφονικά πυρά στο πρόσωπό του από τον λευκό, κατάδικο για ληστεία, Τζέημς Έαρλ Ρέυ. Πέφτει κάτω αιμόφυρτος και αναίσθητος. Οι άνδρες της συνοδείας του τον μετέφεραν αμέσως στο νοσοκομείο, όπου χειρουργήθηκε χωρίς καθυστέρηση.

Ο Ρέυ είχε αποδράσει από τις φυλακές του Μιζούρι και είχε νοικιάσει ένα δωμάτιο που ήταν ακριβώς απέναντι από το μοτέλ. Συνελήφθη με την μέθοδο των δακτυλικών αποτυπωμάτων τον Ιούνιο της ίδιας χρονιάς στο Λονδίνο, ενώ προσπαθούσε να διαφύγει στη Ζιμπάμπουε με πλαστό διαβατήριο. Στο δωμάτιο, από το οποίο πυροβόλησε τον Κίνγκ η αστυνομία βρήκε κυάλια και έναν χάρτη, πάνω στον οποίο ήταν σημειωμένες οι διευθύνσεις του σπιτιού του Κίνγκ και του μοτέλ Λωρραίνη).  

Οι δείκτες έδειχαν 7 όταν ο Κίνγκ άφησε την τελευταία του πνοή. Η κηδεία του έγινε στις 9 Απριλίου στην εκκλησία όπου ήταν πάστορας. Χιλιάδες κόσμος τον αποχαιρετά, διάσημοι και άσημοι, απλοί πολίτες και επίσημοι. Όλη η Αμερική παρακολουθεί από τους δέκτες της τηλεόρασης εκατό χιλιάδες ανθρώπους να συνοδεύουν τον ειρηνιστή πάστορα στην τελευταία του κατοικία.

Η Πορεία των Φτωχών πραγματοποιήθηκε από τις 12 Μαϊου ως τις 24 Ιουνίου 1968. Επι κεφαλής ήταν η σύζυγος του νεκρού, Κορέτα Κίνγκ, και ο νέος Πρόεδρος της Χριστιανικής Διάσκεψης Ράλφ Αμπερνάθυ.

Ακούστηκαν πολλά περί συνωμοσίας της αμερικανικής κυβέρνησης, ότι ο Ρέη ήταν απλά ένα πιόνι ή ότι ήταν ένας τρελός που επιζητούσε τη δημοσιότητα.

Η 15^η Ιανουαρίου (ημέρα γέννησης του Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ) ανακηρύχθηκε επίσημη γιορτή στην Αμερική το 1986.

I have a dream…