ΕΝΑΣ ΕΡΩΤΕΥΜΕΝΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ

Της Δήμητρας Παπαναστασοπούλου

Πρόκειται για τον  πασίγνωστο φιλόλογο και μετέπειτα συγγραφέα και θεατράνθρωπο  Κωνσταντίνο Χρηστομάνο, τον πρώτο Έλληνα συγγραφέα που έγινε γνωστός σε όλη την Ευρώπη με το έργο του : Το βιβλίο της Αυτοκράτειας Ελισάβετ.

Ο Χρηστομάνος, άσχημος και καμπούρης (ο Βάρναλης τον χαρακτήρισε ως ελεεινό πήλινο σκεύος),ήδη αναγορευμένος Διδάκωρ Φιλοσοφίας στο πανεπιστήμιο του Ίνσμπρουκ το 1891, κλήθηκε να δώσει μαθήματα ελληνικής γλώσσας και κουλτούρας στην πανέμορφη Ελισάβετ της Αυστρίας, τη γνωστή ως  πριγκίπισσα Σίσσυ.

Ήταν εκείνος που τη λάτρεψε πλατωνικά  και της εμφύσησε την αγάπη για την αρχαία Ελλάδα, ακολουθώντας την στα ταξίδια της. Από τη Βιέννη έφυγε το 1899 με τον τίτλο του Ιππότη του τάγματος του Αγίου Ιωσήφ.

Το παραπάνω έργο του δημοσιεύτηκε αμέσως μετά την δολοφονία της Ελισάβετ το 1898, γεγονός που δυσαρέστησε το παλάτι και είχε ως συνέπεια την αποπομπή του από το πανεπιστήμιο. Το βιβλίο, αφού κυκλοφόρησε πρώτα στην Ιταλία και τη Γαλλία, το 1901 κυκλοφόρησε και στην Ελλάδα στην δημοτική γλώσσα.

Να ένα μικρό απόσπασμα:

   Το θαλαμηγό της Αυτοκράτειρας είναι κομψό και λουσάτο. Οι καμπίνες πουναι προορισμένες για τη Μεγαλειότητά Της, πολύ βαθιά στην καρίνα του πλοίου, έχουν τα ιδιαίτερα γνωρίσματα της κατοικίας ενός ναυτικού. Είναι απλούστατες και πρακτικά βαλμένες, κι όμως μαντεύει κανείς αμέσως τη διαμονή μιας υπέροχης προσωπικότητας. Κι’ εδώ όλα τα έπιπλα σκεπασμένα με άσπρα λινα ντύματα που κάτω τους δε βάζει ο νους το μετάξι∙ και παντού λουλούδια. Η καμπίνα του λουτρού είναι στ’ αλήθεια το κυριώτερο διαμέρισμα και με περισσότερη ευμάρεια από τ’ άλλα ταχτοποιημένο. Στα ταξίδια της η Αυτοκράτειρα κάνει μόνο θαλάσσια λουτρά: μια βαρκούλα, ενόσω περπατεί το πλοίο, τραβά αλάργα στο πέλαγος και της φέρνει το νερό τ’ αμάλαγο απ’ τα βαθιά. Στο κατάστρωμα επάνω είναι στημένο ένα κιόσκι στρογγυλό όλο κρύσταλλα, που βλέπει απ’ όλες τις μεριές τη θάλασσα: είναι ντυμένο από μέσα με γαλάζιο μετάξι καπιτονέ κι έχει στόρια που ανεβοκατεβαίνουν κι ένα ντιβάνι ημικυκλικό, όλα από μετάξι ομοιόχρωμο. Εώ μέσα η Αυτοκράτειρα κάθεται και τη χτενίζουν το πρωί και συνάμα διαβάζει ή γράφει μαζί μου∙ ενόσω βρίσκεται σ’ αυτό το κιόσκι, όλα τα παραπετάσματα είναι κατεβασμένα.

....

   Σήμερα πάλιν η θάλασσα είναι κυματούσα κι αγριεμένη. Μού ζήτησε να της διαβάσω μερικές σελίδες από τον Κύκλο της θάλασσας του Βορριά του Χάϊνε. Η δεύτερη στροφή  της Τρικυμίας μ’ έκαμε ν’ ανατριχιάσω καθώς τη διάβαζα, τόσο μού φάνηκε παρμένη από επάνω της :

Μάννα της ομορφιάς, της αφρογεννημένης!

Να τον που μύρισε κιόλας το Χάρο

Ο άσπρος γλάρος- το βρυκολακιασμένο Πουλί-

Και στο κατάρτι ακονίζει το ράμφος...

Και παρακάτω:

Στέκεται μιαν ώρια κι άρρωστη γυναίκα

Χλωμή και διάφανη σα μαρμαρένια...

Κι ο αγέρας αναδεύει τα μακριά μαλλιά της

Και παίρνει από το στόμα της το σκοτεινό τραγούδι

Και σέρνει το πάνω στ’ άραχνο και μανιασμένο πέλαγος...

Περίφοβα σήκωσα τα μάτια μου προς τα δικά της και είδα τα βλέμματά της να σέρνωνται μαζί με τον αγέρα πάνω στο άραχνο και μανιασμένο πέλαγος...