ΠΟΛΕΙΣ ΤΟΥ ΜΥΚΗΝΑΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Μέρος Β΄

Της Dimitra Papanastasopoulou

Συνεχίζουμε την εξερεύνηση των πόλεων του εκπληκτικού μυκηναϊκού πολιτισμού με αναφορές στην σπουδαία Κνωσό και στην πρωτεύουσα των Μυκηνών.

Κνωσός

Ήταν η πιο φημισμένη κρητική πόλη με το ανάκτορο του βασιλιά Μίνωα στο κέντρο της. Κατόρθωσε να επιζήσει από μια σειρά καταστροφών που συνέβησαν γύρω στο 1425 π.Χ., οι οποίες οδήγησαν τον Κρητικό Ανακτορικό Πολιτισμό στο τέλος του. Μπορεί οι Μυκηναίοι να ήταν αυτουργοί, λεηλατώντας τα άλλα ανάκτορα, αλλά διατηρώντας την Κνωσό ως το διοικητικό κέντρο  της νέας τους κατάκτησης, όμως η επιρροή τους   είναι ξεκάθαρη.

Αυτό το μεγαλλειώδες ανάκτορο, με τα κεντρικά και δυτικά προαύλια και τις σειρές των αποθηκευτικών αιθουσών όπου τοποθετούσαν το σιτάρι και το λάδι, συνέχισε να χρησιμοποιείται με κάποιες ελάχιστες αλλαγές και μετατροπές. Η προγενέστερη και ακόμη μη αποκρυπτογραφημένη Γραμμική Α΄γραφή που χρησιμοποιούνταν για τα διοικητικά αρχεία, αντικαταστάθηκε από την Γραμμική Β΄στα ελληνικά. Θαλαμωτοί τάφοι κατασκευασμένοι με την τεχνοτροπία της ηπειρωτικής χώρας εμφανίζονται για πρώτη φορά γύρω από την Κνωσό- στο Σελλόπουλο και σε άλλα μέρη-και περιέχουν πολεμιστές με τα όπλα τους.

Μια μεγάλη καταστροφή, προσδιορισμένη χρονικά στα 1400 π.Χ. από τον Άρθουρ Έβανς, τελικά τοποθετείται στα 1250π.Χ. Ήταν τότε που καταστράφηκε το ανάκτορο και δεν ξαναφτιάχτηκε. Ορισμένα του μέρη που μπορούσαν να επιδιορθωθούν εξακολούθησαν να χρησιμοποιούνται και η ζωή γύρω από το ανάκτορο συνεχίστηκε. Η Κρήτη παρέμεινε ένα χαρακτηριστικό, σημαντικό μέρος του μυκηναϊκού κόσμου.

Αργότερα, στη διάρκεια της Σκοτεινής Υπομυκηναϊκής Περιόδου, η Κνωσός ήταν η πιο ευημερούσα κοινότητα της Ελλάδας, διατηρώντας τακτική επικοινωνία με την Κύπρο και την Αίγυπτο.

Μυκήνες

Ήταν η πιο σημαντική μυκηναϊκή πόλη από πλευράς πλούτου και μεγέθους, μια ταιριαστή πρωτεύουσα για τον Αγαμέμνονα...

Η ακρόπολη βρίσκεται σε ένα βραχώδες ύψωμα, στο βορειότερο άκρο του Αργείου κάμπου, διατηρώντας έναν από τους κύριους δρόμους προς την Κορινθία με μια κοινότητα  γύρω της που καταλάμβανε περίπου τριακόσια είκοσι στρέμματα. Η διάνυση των τειχών έφθανε το ένα χιλιόμετρο μήκος και είχε ένα μικρό παραπόρτι και δύο κύριες εισόδους: τη μνημειώδη Πύλη των Λεόντων και την Βορειοανατολική Πύλη. Μια υπόγεια δίοδος κάτω από το βόρειο τείχος παρείχε πρόσβαση σε μια δεξαμενή νερού, κατασκευασμένη το 1200π.Χ. που γέμιζε από έναν κρυμμένο αγωγό, ώστε να υπάρχει παροχή σε περίπτωση πολιορκίας. Ερείπια του κυρίως ανακτόρου έχουν απομείνει στην κορυφή του λόφου, αν και μέρος του έχει καταρρεύσει μέσα στη ρεματιά, λίγο πιο κάτω.

Η ακρόπολη είναι γεμάτη από κτίρια του 13^ου π.Χ. αι. με πιο επιβλητικά την Σιταποθήκη κοντά στην Πύλη των Λεόντων, την Οικία του Αγγείου του Πολεμιστή και την Νότια Οικία  στην περιοχή των βασιλικών τάφων (κυκλικοί), καθώς και την Οικία των Κιόνων στο νοτιότερο σημείο κάτω από το ανάκτορο.

Μέρος της δυτικής πλευράς της ακρόπολης περιείχε έναν αριθμό μικρών ιερών, συμπεριλαμβανομένου του Ναού και του Δωματίου με την Τοιχογραφία. Ένας αριθμός σπιτιών εκτός των τειχών έχει ήδη ερευνηθεί, όπως η Οικία του Λαδεμπόρου, η Οικία των Σφιγγών και η Οικία των Ασπίδων, όλα προφανώς πλούσια αστικά σπίτια, προστατευμένα από τα ανάκτορα. Ένα σημαντικό οδικό δίκτυο συνέδεε τις Μυκήνες με άλλες περιοχές και ίχνη επιστρωμένων δρόμων, γεφυρών και αποχετευτικών αγωγών βρέθηκαν στην περιοχή γύρω από την πόλη.

Οι πιο γνωστοί τάφοι είναι οι λακκοειδείς, βυθισμένοι κάτω από τον περίβολο των βασιλικών ανακτόρων, εκεί που ο Σλήμαν έφερε στο φως κτερίσματα τα οποία υποδήλωναν εξαιρετικό πλούτο. Έχουν βρεθεί εννέα θολωτοί τάφοι, συμπεριλαμβανομένου  του μεγαλειώδους Θησαυρού του Ατρέα και του λίγο μικρότερου Τάφου της Κλυταιμνήστρας, ενώ γύρω από την πόλη των Μυκηνών ανακαλύφθηκαν νεκροταφεία με πάνω από διακόσιους απλούς θαλαμωτούς τάφους.

Γύρω στα 1200π.Χ. τα ανάκτορα και πολλά άλλα κτίρια καταστράφηκαν και μόνο μια μικρή κοινότητα παρέμεινε εντός των τειχών. Τελικά, στα τέλη της Μυκηναϊκής Περιόδου, αυτή η κοινότητα ήταν τόσο συρικνωμένη, ώστε οι τάφοι τοποθετούνταν εντός των τειχών. Οι Μυκήνες έχασαν την αίγλη τους και δεν κατάφεραν να ανακάμψουν.