The world I love:my novels, my favorite themes

Πέμπτη 14 Μαΐου 2020


ΤΖΩΡΤΖ ΜΠΕΡΝΑΡΝΤ ΣΩ (1856-1950)
Μέρος Γ΄
Της Dimitra Papanstasopoulou




Ο 20ός αιώνας που μέλλει να φέρει παγκόσμια επιτυχία και αναγνώρηση στον Τ.Μ. Σω ξεκινά. Μόλις το 1904 ο Χάρλεϊ Γκράνβιλ Μπάρκερ (ηθοποιός, σκηνοθέτης και θεατρικός συγγραφέας), ανέλαβε τη διεύθυνση του Court Theater  και ίδρυσε μια νέα πειραματική σκηνή, με ειδίκευση στο νέο και προοδευτικό δράμα. Επί τρεις σεζόν παίζονταν έργα του Σω, με προσωπική του σκηνοθεσία, αν και επίσημα εμφανιζόταν το όνομα του Μπάρκερ. Και στα επόμενα δέκα χρόνια, όλα τα έργα του Σω παιζόντουσαν σε ολόκληρη την Αγγλία, κάνοντάς τον πλούσιο.
Παρά την δημοσιότητα και το χρήμα, ο Σω παρέμεινε ενεργός στη Φαβιανή Εταιρία, δημοτικός επίτροπος στο Λονδίνο και μέλος σε διάφορες επιτροπές με σκοπό να σταματήσει η θεατρική λογοκρισία.
Ο ερχομός του Α΄Π.Π. άλλαξε άρδην τη ζωή του. Για εκείνον αντιπροσώπευες την χρεωκοπία του καπιταλιστικού συστήματος, τις τελευταίες προσπάθειες επιβίωσης των αυτοκρατοριών του προηγούμενου αιώνα, με αποτέλεσμα την απώλεια ζωών, κυρίως νέων ατόμων. Μια σειρά άρθρων με τίτλο «Κοινή Λογική γύρω από τον Πόλεμο», ήταν εκφραστές αυτών των απόψεων. Τις πλήρωσε πανάκριβα. Ο αντίκτυπος ήταν καταστροφικός για τη δημόσια εικόνα του, τον μετέτρεψαν σε παρία, ενώ συζητήθηκε και το ενδεχόμενο να δικαστεί για προδοσία.
Ο ψυχικός του κόσμος κατέρρευσε, δεν ήταν ικανός να γράψει, πικράθηκε για τη στάση των πολιτικών και της κοινωνίας. Ένα μόνο έργο-καθρέφτης αυτών των συναισθημάτων έγραψε, το Heartbreak House, στο οποίο αποκάλυψε όλα τα παραπάνω.
Όταν ο πόλεμος τελείωσε, η δημόσια εικόνα του βελτιώθηκε, η δημιουργικότητα του Σω επανήλθε δριμεία με έργα αξιώσεων, ανάμεσα στα οποία υπερέχει το «Αγία Ιωάννα»(1923), το κορυφαίο για πολλούς δημιούργημά του.
Το έγραψε επηρεασμένος από τον Ίψεν και τον Βάγκνερ. Όπως και σε όλα τα δημιουργήματά του, διακρίνει κανείς τις απόψεις του για τη ζωή, τον κόσμο, την εκπαίδευση, τις σχέσεις των δύο φίλων και, βέβαια, την έντονη κριτική του για την αστική κοινωνία της εποχής.
Το 1925 κέρδισε το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Το δέχθηκε επειδή η σύζυγός του είπε πως θα ήταν μεγάλη τιμή για την Ιρλανδία. Ωστόσο, δώρισε το χρηματικό έπαθλο στον Αύγουστο Στρίντμπεργκ, για να εκδόσει στα αγγλικά ένα έργο του.
Το 1938 κέρδισε το Όσκαρ για τη συμμετοχή του στο έργο «Πυγμαλίων». (Είναι ο μοναδικός λογοτέχνης που είναι κάτοχος και των δύο αυτών μεγάλων βραβείων).

Στο υπόλοιπο της μακράς ζωής του ταξίδεψε στον κόσμο και ασχολήθηκε με τοπικά και διεθνή προβλήματα. Επισκέφθηκε την Σοβιετική Ένωση (σημ. Ρωσία) με πρόσκληση του Στάλιν και τις ΗΠΑ με πρόσκληση του Γουίλλιαμ Χέρστ.
Χαρακτηρίζεται ως παράλογος, αντιδραστικός, αλλόκοτος και κυνικός. Ο ίδιος είπε: « Ο λογικός άνθρωπος προσαρμόζεται στον κόσμο που ζει. Ο παράλογος επιμένει να προσπαθεί να προαρμόσει τον κόσμο στον εαυτό του. Γι’ αυτό, η πρόοδος εξαρτάται από τους παράλογους».

Υπήρξε χορτοφάγος για περίπου εξήντα έξι χρόνια, παρέμεινε ενεργός και παραγωγικός νοητικά ως το τέλος της ζωής του, καισε καλή φυσική κατάσταση.
Πέθανε στις 2 Νοεμβρίου 1950, μετά από πτώση από σκάλα στον κήπο του σπιτιού του λίγες μόνο ημέρες νωρίτερα.
Η τέφρα του σκορπίστηκε στα μικρά μονοπάτια γύρω από το άγαλμα του Αγίου Ιωάννη, μέσα στον κήπο του σπτιού του.


  


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου