Ο ΛΟΦΟΣ ΤΗΣ ΣΤΑΧΤΟΘΗΚΗΣ
Της Δήμητρας Παπαναστασοπούλου

Στην περιοχή του Κεραμεικού  είχε σχηματισθεί ένας μεγάλος λόφος από στάχτη, την οποία σώρευαν στο σημείο αυτό τα συγκεντρωμένα στην περιοχή εργαστήρια σαπωνοποιίας.Λόγω της καλής φήμης του αθηναϊκού σαπουνιού έβγαινε από τα σύνορα της χώρας, με αποτέλεσμα να αυξηθεί η παραγωγή.

Ο λόφος, λοιπόν, της Σταχτοθήκης, δημιουργήθηκε για πρώτη φορά στα βυζαντινά χρόνια, αν και δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς.

Προς το τέλος της οθωμανικής κατοχής(δεύτερο μισό του 18^ου αιώνα) δημιουργήθηκε και δεύτερος λόφος, κοντά στην περιοχή της Παλιάς Βουλής, αν και υπάρχουν διαφωνίες ότι αυτός είναι ο τρίτος.

Η ονομασία Σταχτοθήκη, πάντως, αφορά τόσο τον λόφο των απορριμμάτων των σαπωνοποιίων όσο και την περιοχή Διπύλου-Κεραμεικού. Η στάχτη αυτή άρχισε να απομακρύνεται από τα μέσα του 19^ου αιώνα, αποκαλύπτοντας τα αρχαία μνημεία που έκρυβε και, συγχρόνως, προστάτευε.

Ο ένας λοφίσκος, ο μεγαλύτερος, λειτουργούσε και σαν εξέδρα, όταν οι Αρχές της πόλης υποδέχονταν ξένους επισήμους που έρχονταν μέσω Πειραιά.

Κατά τη αρχαιότητα, στις δύο πλευρές του δρόμου που άρχιζε από το Δίπυλο και οδηγούσε στην Ακαδημία, οι Αθηναίοι έθαβαν τους νεκρούς των πολέμων. Μια πλατεία είχε διαμορφωθεί όπου συγκετνρώνονταν οι πολίτες στις εκδηλώσεις τιμής των νεκρών. Ο Περικλής, το 430πΧ. εξεφώνησε εκεί  τον Επιτάφιο, για να τιμήσει τους πρώτους νεκρούς του Πελοποννησιακού Πολέμου.

Αιώνες αργότερα, με το αρχαίο νεκροταφείο σκεπασμένο και αφημένο στη λήθη, υποδέχτηκαν κάπου εκεί τον Όθωνα κατά την επίσημη άφιξή του στην Αθήνα (1 Δεκεμβρίου 1834), ενώ στον ίδιο λόφο ο Άγγελος Γέροντας(Φιλικός, αγωνιστής στην Επανάσταση, δήμαρχος Αθηνών το 1837 και το 1840, παππούς του Δημήτρη Καμπούρογλου από την κόρη του Μαριάννα) προσφώνησε τους νεονύμφους Όθωνα και Αμαλία όταν έφθασαν στην Αθήνα (2 Φεβρουαρίου 1837). Ο γάμος είχε γίνει τον προηγούμενο Νοέμβριο στο Όλντενμπουργκ, αλλά οι Αθηναίοι το έμαθαν αρκετά αργότερα (τα ΜΜΕ της εποχής, βλέπετε, δεν φημίζονταν για την ταχύτητα).  Μαθήτριες της Σχολής Χίλλ έψαλαν τον ύμνο που είχε συνθέσει ο Αλ.Ραγκαβής, μελοποιημένον από τον αρχιμουσικό Acher, όπως αναφέρει ο ίδιος ο Ραγκαβής στα απομνημονεύματά του.

Μια μαθήτρια της Χίλλ πρόσφερε στην Αμαλία ένα μποκέτο από άνθη ροδιάς-σύμφωνα με το αθηναϊκό έθιμο του γάμου.

Στον Κεραμεικό, επίσης, υποδέχτηκαν ο δήμαρχος και πλήθος κόσμου και τον Γεώργιο Α΄, καθώς ερχόταν από τον Πειραιά. Ο δήμαρχος του παρέδωσε σε ασημένιο δίσκο, συμβολικά, δύο κλειδιά: ένα της Ακρόπολης και ένα της πόλης των Αθηνών.

Ο Γεώργιος Α΄ συνέχισε μετά για την πλατεία Ομονοίας, και από εκεί, μέσω Αιόλου και Ερμού έφθασε στη Μητρόπολη, όπου τελέστηκε ιερά δοξολογία, για να καταλήξει τέλος στα Ανάκτορα.