Η ΑΡΓΟΝΑΥΤΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ
Μέρος α΄
Της Dimitra Papanastasopoulou

Πριν την εξιστόρηση των συμβάντων κατά την μυθική Αργοναυτική εκστρατεία, θα πούμε τους λόγους που την επέβαλαν στον ήρωα και αρχηγό της, τον Ιάσονα.

Ο Ιάσων, γιός του Αίσονα, μεγάλωσε κοντά στον Κένταυρο Χείρωνα. Κι αυτό έγινε για την ασφάλειά του, για να μείνει ζωντανός, μακριά από τον καταπατητή του θρόνου του πατέρα του, τον Πελία. Ο Πίνδαρος βάζει τον Ιάσονα να λέει:

«Μόλις γεννήθηκα, οι γονείς μου, επειδή φοβούνταν την αγριότητα του υφαρπαστού Πελίου, είπαν πως πέθανα και με πένθησαν. Οι γυναίκες έκαναν να βουϊξει το παλάτι από τα μοιρολόγια τους και τη νύχτα με τύλιξαν κρυφά σε πορφυρές φασκιές και με πήγαν στον απόγονο του Κρόνου, τον Κένταυρο Χείρωνα... Μορφωμένος στη σχολή του, θρεμμένος από τις αγνές κόρες του, έρχομαι από το άντρο, όπου, μαζί μ’ αυτόν, κατοικούν η Φιλύρα και η Χαρικλώ. Έγινα είκοσι χρονών ζώντας μαζί τους και ποτέ, ούτε πράξη ούτε λόγος ταπεινωτικός δε με ατίμασαν».

Σύμφωνα με την πιο διαδεδομένη παράδοση, ο Ιάσων συνάντησε για πρώτη φορά τον Πελία, όταν πήγε να παρακολουθήσει τη θυσία που προσέφερε ο Πελίας στον Ποσειδώνα. Υποχρεωμένος να περάσει τον ποταμό Άναυρο, έβγαλε τα σανδάλια του, αλλά μετά φόρεσε μόνο το δεξί, λησμονώντας το αριστερό.

Ο Πελίας τον είδε μονσάνδαλο και τρόμαξε. Πριν από καιρό, επιθυμώντας να μάθει τι τού επεφύλασσε το μέλλον, είχε απευθυνθεί στο μαντείο των Δελφών και η απάντηση ήταν:

«Να αποφύγεις, όσο μπορείς, τη συνάντηση με τον θνητό που, ξένος και πολίτης συγχρόνως, θα κατέβη από τα βουνά και θα εισέλθει μονοσάνδαλος στην Ιωλκό».

Ο Πίνδαρος μας εξηγεί ότι ο Ιάσων μόλις έφθασε στην Ιωλκό, άρχισε να εκφωνεί λόγους στους συμπολίτες του, ενώ έμεινε  με τους γονείς του. Σνάντησε τον Πελία μια εβδομάδα αργότερα και δεν δίστασε να αξιώσει τον θρόνο, υποσχόμενος να αφήσει στον Πελία τα μεγάλα κοπάδια και τα χωράφια που είχε κιόλας οικειοποιηθεί.

Ο Πελίας δέχθηκε υπό έναν όρο:

«Θα κάμω αυτό που μου ζητάς, μα , κοίταξε, είμαι σχεδόν γέρος. Σύ, αντίθετα, είσαι στο άνθος της ηλικίας σου, έχεις όλη τη δύναμη που δίνει το νέο αίμα. Εσύ, λοιπόν, μπορείς καλύτερα από μένα να καταπραϋνεις τους χθόνιους θεούς. Η σκιά του Φρίξου με διέταξε να πάω στη χώρα που βασιλεύει ο Αιήτης, να πάρω τα λείψανά του και να τα φέρω εδώ, μαζί ε το χρυσόμαλλο κριάρι, πάνω στο οποίο διέσχισε τις θάλασσες για να γλυτώσει από τον κατατρεγμό της σκληρής μητρυιάς του. Αυτά με διέταξε η οργισμένη σκιά του μέσα από όνειρο. Εγώ ρώτησα το μαντείο της Κασταλίας, να μου πει αν πρέπει να υπακούσω κι αυτό μου είπε ότι δεν πρέπει να χάσω καιρό, αλλά να σού ετοιμάσω ένα πλοίο και να σε παρακαλέσω να αναλάβεις αυτή την εκστρατεία. Μη διστάσεις, λοιπόν, σε παρακαλώ, να εξοφλήσεις το χρέος μου, και σού υπόσχομαι να σού δώσω, μόλις γυρίσεις, το θρόνο. Μάρτυράς μου ας είναι ο Ζεύς, από τον οποίο καταγόμαστε και οι δύο».

Τι ήταν, όμως, αυτό το χρυσόμαλλο κριάρι και είχε τόση αξία;

Ο Ποσειδώνας ήταν ερωτευμένος με την Θεοφανώ, την κόρη του Βισάλτου. Επειδή η κόρη ήταν πανέμορφη, ένα πλήθος μνηστήρων την ενοχλούσε διαρκώς, όποτε εμφανιζόταν. Ο θεός της θάλασσας αποφάσισε να την απαλλάξει από την παρουσία τους και την οδήγησε σε ένα μακρινό νησί.

Οι μνηστήρες δεν το έβαλαν κάτω. Επέμειναν μέχρι που βρήκαν το νησί και κατέπλευσαν όλοι μαζί. Βρίσκοντας ένα τεραστιο πλήθος ζώων- ήταν οι κάτοικοι που ο ζηλόφθονος θεός είχε μεταμορφώσει σε ζώα- άρχισαν να τα σκοτώνουν.

Τότε, ο Ποσειδώνας μεταμόρφωσε τους μνηστήρες σε λύκους, την Θεοφανώ σε αμνάδα και τον εαυτό του σε κριάρι. Έτσι, ενώθηκε μαζί της. Ο καρπός τους ήταν ένα θαυμάσιο χρυσόμαλλο κριάρι.

Πάνω σ’ αυτό μεταφέρθηκαν ο Φρίξος και η Έλλη για να γλυτώσουν. Η Έλλη έπεσε κατά λάθος στη θάλασσα, που από τότε λέγεται Ελλήσποντος και ο Φρίξος έφτασε ασφαλής στην Κολχίδα. Ο βασιλιάς του τόπου, ο Αιήτης, τον δέχθηκε με χαρά και τον πάντρεψε με την κόρη του Χαλκιόπη.

Ο Φρίξος θυσίασε τον κριό στον Φύξιο Δία( αυτόν που διευκολύνει τη φυγή) και παρέδωσε το χρυσό του δέρμα στον Αιήτη. Εκείνος με τη σειρά του το κρέμασε σε μια βελανιδιά, μέσα σ’ ένα δάσος αφιερωμένο στον Άρη και άφησε τον Δράκο που δεν κοιμόταν ποτέ να το φυλάει.

Αυτό το πολύτιμο δέρας, λοιπόν, έπρεπε να φέρει ο Ιάσων στον Πελία για να πάρει το θρόνο που δικαιωματικά τού ανήκε.